Turks fluit

3 september 2018

In het Turkse bergdorpje Kusköy stappen de bewoners fluitend door het leven. Niet per se omdat ze het leven rooskleurig inzien. Zo praat de lokale bevolking nu eenmaal met elkaar. Dankzij het gefluit kunnen ze efficiënt met elkaar communiceren op lange afstand. De fluittaal oftewel ‘kuş dili’ (Turks voor ‘vogeltaal’) wordt intussen met uitsterven bedreigd.

Gefloten talen komen voor over de hele wereld, van Mexico tot Turkije, van Togo tot Nepal. Ze zijn altijd gebaseerd op de gesproken talen van het gebied waarin ze gefloten worden. In plaats van met de stembanden en de tong worden de woorden gemaakt met gespannen lippen. In Europa is er onder andere het gefloten Silbo van het Canarische eiland La Gomera. Al die fluittalen zijn met uitsterven bedreigd, onder meer door de opkomst van de gsm. Daarom heeft Unesco deze talen op de lijst van werelderfgoed geplaatst om ze voor verdwijning te beschermen.

In het verleden werden de fluittalen als geheime code gebruikt, bijvoorbeeld tijdens de Spaanse bezetting van Cuba. Bovendien bleken ze vaak handig als communicatiemiddel omdat niet iedereen ze machtig was. Zo waarschuwden de mensen in het Zuid-Franse dorp Aas al fluitend tijdens de Tweede Wereldoorlog. Vergelijkbare verhalen worden ook verteld op La Gomera: de locals gaven elkaar lipgewijs een seintje wanneer agenten in aantocht waren. Blijkbaar was fluittaal geen verplicht vak op de politieschool ...

Kijk en luister naar twee Turken die al fluitend boodschappen naar elkaar overseinen.