Frans: c'est f(r)antastique!

15 mei 2023
Zo’n 75 miljoen mensen spreken Frans van bij hun geboorte of toch vanaf net iets later. Nog eens 263 miljoen leren Frans als tweede taal. Waar kun je terecht met al je Franse taalvlijt? Uiteraard in Frankrijk. Maar ook in Monaco, Luxemburg, België en Zwitserland. Na wat zoekwerk kun je er ook mee uitpakken in Canada, Noord- en Centraal-Afrika, Vietnam, Cambodja en Madagaskar. Zelfs in het Amerikaanse Maine en Louisiana – bij de aloude gemeenschappen van Franse oorsprong.

Goddelijk mooie taal 

Begin 1600 gaan een aantal knappe koppen rond de tafel zitten: Malherbe, Descartes, Corneille, Pascal, Racine en Molière. Samen met nog wat copains leggen zij de basis voor het moderne Frans. En ze krijgen steun van bovenaf, via de vleesgeworden vertegenwoordiger van God: kardinaal Richelieu. Hij opent in 1635 de deuren van zijn 'Académie française', hét taalinstituut dat de taalregels vastlegt. Daar doen ze zo’n goed werk, dat kenners Frans al vlug de 'taal van de toekomst' noemen.

Où est le swimming pool ? 

Aan het hof spreek je Frans. Dat staat zoveel chiquer. Jarenlang zo geweest. Oók aan het Britse hof na de Normandische verovering. Daarom is een derde van de Engelse woordenschat afkomstig van de Langues d'oïl - de oud-Normandische voorloper van het Frans. Voorbeelden? Oké, hou je vast: competition, mountain, art, table, publicity, police, role, routine, machine en force. 

Verliefde Fransen  

In een land dat de hoofdstad van de liefde herbergt, spreek je natuurlijk 'la langue de l'amour'. Terecht dat de gemiddelde Fransman trots is op zijn land en zijn taal. Een mondje Frans geeft je conversatie meteen een portie je ne sais quoi: ‘enchanté’ als je iemand ontmoet, ‘pas de quoi’ als bedankje en ‘tout à fait’ als bevestiging. Geef jezelf extra cachet. Meteen dubbel voordeel. Want Fransen appreciëren het mateloos als je een beetje moeite doet!

Trotse taalpuristen  

Waarom leenwoorden importeren, als je zelf een Franse vertaling kan verzinnen? De Franse taalpolitie schiet met scherp. Spreek niet over 'sexting', maar wel over 'textopornographie'. ‘Binge-drinking’ is ‘beuverie express’, ‘beachvolley’ is ‘volley sur sable’ en ‘hashtag’ is 'mot-dièse'. Tja … soms hebben die Fransen ook echt te veel tijd, zo lijkt het wel. :-)

Absurdistaans 

Dankzij die dadaïstische zoektocht naar Franse vervangers van neologismen kom je als vanzelf in het land van de surrealisten, België. Met zijn eigen – sappige – vorm van het Frans: volle pétrole op zijn Waals. En nog meer naar het noorden hoor je het alomtegenwoordige ‘manneke’, een 'verbastering van 'mannequin'.

Of zoals wijlen Arno, ridder in l’Ordre des Arts et des Lettres, het zo fijnzinnig ‘kwam te zeggen’: Putain, putain, c'est vachement bien. Nous sommes quand même tous des Europeens! :-)

 

> Wil je Frans leren of heeft je Frans een duwtje in de rug nodig? Klop aan bij ElaN Learning. We stippelen een opleiding Frans uit op maat van wat je nodig hebt.